Dành cho con cái những điều tốt đẹp nhất luôn là điều mà các bậc cha mẹ mong muốn. Các cha mẹ thường liên tục cập nhật các phương pháp giáo dục trẻ để đảm bảo con phát triển tốt nhất về mặt trí tuệ, tâm hồn và thể chất. Trong số đó, phương pháp giáo dục Montessori đặc biệt chiếm nhiều sự quan tâm tìm hiểu của mẹ. Vậy phương pháp Montessori là gì? Dạy con theo phương pháp Montessori có thật sự hiệu quả hơn cách giáo dục truyền thống? Để giải đáp những câu hỏi này, mẹ hãy cùng DayConThongMinh.com tìm hiểu bài viết sau nhé!
Phương pháp Montessori là gì?
Phương pháp giáo dục
Montessori được đặt tên theo tên của nhà giáo dục học Maria Montessori. Đây là
phương pháp lấy khả năng tự học làm nền tảng cơ sở. Montessori chú trọng khả
năng khai thác tiềm năng sẵn có, không áp đặt trẻ, chỉ quan sát đưa ra gợi ý và
hỗ trợ khả năng tự phát triển của trẻ vì bản thân mỗi trẻ từ khi sinh ra vốn đã
có khả năng tự học tuyệt vời. Phương pháp Montessori cho phép trẻ được tự do
phát biểu, tìm hiểu, giao tiếp. Với Montessori, trẻ được giáo dục để trở thành
một công dân tự tin, độc lập, tích cực, giao tiếp hiệu quả, có định hướng và
trách nhiệm với bản thân và cộng đồng.
Nếu người lớn áp đặt, định
hướng nhiều quá sẽ khiến cho trẻ mất đi khả năng tư duy vốn có do đó cần tạo
môi trường, không gian cho trẻ tự trải nghiệm, khám phá, phát huy khả năng tự học.
Phương pháp này rất tôn trọng sự phát triển tâm sinh lý tự nhiên của trẻ, cũng
như trang bị đầy đủ cho trẻ các kiến thức thực tiễn. Do đó, giáo dục trẻ bằng
phương pháp học Montessori giúp xây dựng nền tảng cơ bản cho bé ngay từ những
năm đầu đời, đặc biệt là giai đoạn từ 2 đến 6 tuổi.
(Tiến sĩ Maria
Montessori (31/8/1870 – 6/5/1952) là chuyên gia người Ý trong nhiều lĩnh vực
như: Triết học, nhân văn học, giáo dục học và đồng thời bà được biết đến như là
nữ bác sĩ đầu tiên của Ý. Bà đã xây dựng, phát triển thành công phương pháp
giáo dục Montessori và là người phụ nữ có ảnh hưởng lớn nhất trong lĩnh vực
giáo dục lứa tuổi mầm non).
Phương pháp Montessori trong 5 lĩnh vực giáo dục
1. Phương pháp Montessori trong đời sống thực hành
Ở lĩnh vực này, trẻ sẽ
được tiếp cận những hoạt động liên quan đến phục vụ bản thân như thay quần áo,
buộc dây giày, soạn đồ ăn, soạn tập vở,...). Đồng thời, bé sẽ được dạy cách
chăm sóc môi trường sống xung quanh như lau kệ tủ, lau bàn học, tưới cây, trồng
cây,...).
Mục tiêu của phương
pháp Montessori trong lĩnh vực sinh hoạt hằng ngày là giúp trẻ thực hiện các
thói quen sinh hoạt một cách độc lập, bình tĩnh và gọn gàng. Bé biết để tâm đến
bản thân và xung quanh nhiều hơn, biết giúp đỡ người khác.
2. Phương pháp Montessori trong rèn luyện giác quan
Các bài học trong
phương pháp này giúp bé tăng cường khả năng so sánh, quan sát sự vật hiện tượng,
suy luận và đưa ra các kết luận có tính logic thông quan các giáo cụ. Các bài tập
sẽ giúp trẻ vận dụng đủ 5 giác quan toàn diện.
3. Phương pháp Montessori trong ngôn ngữ
Các bài học tăng cường
khả năng ngôn ngữ theo phương pháp Montessori thường tập trung vào kỹ năng đọc
viết và phản ứng ngôn ngữ cơ bản. Các hoạt động ngôn ngữ thường được ứng dụng
là ghép thẻ theo tranh, ghép thẻ thành câu hoàn chỉnh, khuyến khích trẻ tự giới
thiệu bản thân, tô chữ để nhận biết mặt chữ,...
4. Phương pháp Montessori trong toán học
Ở lĩnh vực toán học,
Montessori giúp bé nhận biết và làm quen với số học là chủ yếu. Thông qua các
hoạt động đơn giản như ghép ảnh với số, thực hiện phép tính đố vui đơn giản,...
bé sẽ được nâng cao khả năng tư duy logic từ khi còn nhỏ.
5. Phương pháp Montessori trong văn hóa và khoa học xã hội
Bé sẽ được cung cấp kiến
thức văn hóa, địa lý, khoa học đơn giản thông qua các bài học đơn giản kết hợp
giáo cụ trực quan. Montessori khuyến khích giáo viên và phụ huynh cho bé tiếp
xúc với thực tế song song với kiến thức giúp em ghi nhớ nhanh qua những trải
nghiệm mới mẻ.
Nội dung đặc trưng của phương pháp giáo dục Montessori là gì?
1. Giảng dạy theo tốc độ tiếp thu của trẻ
Thay vì phải chạy đua với
bài giảng của giáo viên hay những bạn cùng lớp, trẻ được dạy và học theo tốc độ
của mình. Bé không phải gồng mình để theo kịp các bạn hay phải chờ để các bạn bắt
nhịp với mình. Mỗi bé có khả năng và sở thích khác nhau, có trẻ giỏi toán, có
trẻ học ngôn ngữ rất nhanh,... Nhờ vào sự lặp đi lặp lại của phương pháp
Montessori, mỗi bé có thể học một kỹ năng nào đó cho đến khi thuần thục nên sẽ
không có lỗ hổng kiến thức và việc học phụ đạo lúc này trở nên thừa thãi.
2. Khuyến khích trẻ hoạt động
Vượt ra ngoài các bài
giảng lý thuyết, trẻ được hướng dẫn các hoạt động vui chơi và học tập mỗi ngày.
Điều này khiến trẻ hứng thú khám phá từng bài giảng khác nhau trong lớp học
Montessori. Trẻ còn học được cách tôn trọng lẫn nhau và cùng xây dựng ý thức cộng
đồng.
3. Rèn luyện tính tự lập, tự học
Bé hình thành tính tự lập
và tự học thông qua việc học cách chăm sóc bản thân, đồ dùng và môi trường xung
quanh. Phương pháp Montessori hiểu rằng trong mỗi đứa trẻ luôn có động lực tích
cực để trở nên tự lập. Tính tự lập rất quan trọng bởi nó liên quan trực tiếp đến
lòng tự trọng, năng lực và tinh thần hợp tác của trẻ. Do vậy, lớp học
Montessori luôn chú trọng việc hướng dẫn trẻ làm việc một cách độc lập. Trẻ có
thể tự tiếp cận giáo cụ trong lớp học nên không phải lúc nào chúng cũng cần đến
sự giúp đỡ của người khác để lấy được đồ. Đồ vật, ví dụ như chiếc chổi, được
thiết kế vừa vặn cho bé sử dụng và tự do chọn công việc mình thích. Giáo viên
cũng được huấn luyện để khuyến khích trẻ tự lập qua việc cho phép trẻ tự phục vụ
bản thân ngay khi trẻ có thể.
4. Học về trật tự
Mọi người, kể cả trẻ nhỏ
đều thích sự ngăn nắp, trật tự hơn là hỗn loạn bởi mọi thứ vận hành trong một
môi trường ngăn nắp dễ dàng hơn. Sự ngăn nắp trật tự giúp trẻ tự lập vì chúng
có thể dễ dàng tìm được dụng cụ mình cần mà không cần thông qua sự giúp đỡ.
Mục tiêu mang tính xã hội
như giúp trẻ học cách hòa hợp, tôn trọng và hợp tác với nhau là một phần quan
trọng của phương pháp giáo dục Montessori. Phải chia sẻ giáo cụ giúp trẻ trở
nên kiên nhẫn và biết hợp tác. Dạy trẻ biết tôn trọng mọi người bằng cách đi đứng
cẩn thận xung quanh thảm của các bạn khác. Thêm vào đó, phương pháp Montessori
còn bao gồm các bài học về ứng xử và tác phong lịch sự mà nhờ đó trẻ được học
các kỹ năng xã hội cần thiết như chào hỏi và giới thiệu mọi người, hỏi xin một
thứ gì đó đúng cách, cách hành xử lịch sự trong những việc nhỏ như hắt xì hơi,
ho hoặc ngáp.
5. Chú trọng thực hành
Một trong những lợi ích
lớn nhất của phương pháp Montessori là được học cả lý thuyết lẫn thực hành. Bên
cạnh những lý thuyết về ngôn ngữ, toán, văn hóa, các bé cũng được hướng dẫn ứng
dụng những điều được học. vào cuộc sống thường ngày.
Ưu điểm phương pháp Montessori và phương pháp giáo dục truyền thống
Rất nhiều mẹ sẽ đặt câu
hỏi là ” Phương pháp Montessori khác gì với phương pháp Giáo dục truyền thống?”.
Có rất nhiều yếu tố để tạo nên sự khác biệt ở phương pháp Montessori như:
Lấy nhu cầu của trẻ làm trung tâm
Các lớp học Montessori
được xây dựng và bổ sung những yếu tố mà phương pháp giáo dục truyền thống còn
thiếu sót. Phương pháp Montessori bao gồm các bài học và hoạt động được tổ chức
dựa trên nhu cầu của trẻ, trong khi phương pháp truyền thống thường chỉ chú trọng
các bài học và hoạt động hỗ trợ cho bài giảng.
Khuyến khích trẻ hoạt động
Nguyên tắc xây dựng bài
học Montessori là thực hành. Trẻ được khuyến khích tự khám phá thông tin. Trong
khi đó, phương pháp truyền thống truyền tải kiến thức đến trẻ một cách thụ động,
trẻ phải ghi nhớ và làm bài kiểm tra.
Vai trò của giáo viên
Giáo viên Montessori
đóng vai trò là người hướng dẫn và tư vấn trên cơ sở từng bé một. Mỗi bé sẽ được
các cô hướng dẫn học tập riêng dựa trên nhu cầu và năng lực của bản thân. Ngược
lại, giáo dục truyền thống truyền đạt cùng một lượng kiến thức với cùng tốc độ
đến một tập thể các bé mà không cần quan tâm khả năng phát triển của từng em là
như thế nào.
Nhóm tuổi và chia lớp
Trong các trường học
Montessori, các cấp độ được chia rất linh hoạt và xác định bởi phạm vi phát triển
của trẻ em, thường được chia theo 0-3, 3-6, 6-9, 9-12, 12-15 và 15-18 tuổi.
Trong các trường học truyền thống, cấp lớp không linh hoạt và được xác định
nghiêm ngặt theo độ tuổi nhất định.
Giáo trình tương ứng
Giáo trình Montessori
thường được nghiên cứu mở rộng để đáp ứng nhu cầu của trẻ. Giáo trình truyền thống
được thiết kế cố định và có những môn không phù hợp với nhu cầu của trẻ.
Trẻ được khuyến khích tăng tốc
Phương pháp Montessori
khuyến khích trẻ học tập theo tốc độ cá nhân và được vinh danh khi đạt thành
tích cao. Các lớp học truyền thống thường mong muốn các bé học tập cùng một tốc
độ với nhau.
Sự đánh giá đối với trẻ
Giáo viên đánh giá trẻ
xuất phát từ các thành tích đạt được của bé. Trong các lớp học truyền thống, trẻ
thường được đánh giá bởi các yếu tố khách quan bên ngoài.
Yêu thích học tập
Giáo trình Montessori
quan tâm việc tạo ra niềm yêu thích học tập ở trẻ. Chương trình giảng dạy truyền
thống thường chỉ tập trung vào hiệu suất và điểm kiểm tra tiêu chuẩn. Vì thế,
trẻ luôn có cảm giác học đối phó.
Hy vọng bài viết trên
đã cung cấp các thông tin cần thiết về phương pháp Montessori để mẹ có thể cân
nhắc lựa chọn cho bé.
Nguồn:
DayConThongMinh.com